Pracownik uzależniony od alkoholu – jak sobie z tym radzić?

Autor Stanisław Mackiewicz · 3 kwiecień 2015

Spożywanie alkoholu w miejscu pracy lub stawienie się na stanowisku pod jego wpływem jest poważnym naruszeniem kodeksu pracy. Może być podstawą do zwolnienia dyscyplinarnego – praca pod wpływem alkoholu zagraża innym pracownikom, narusza obowiązki pracownicze oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Zwolnienie dyscyplinarne jest najcięższą karą, stosuje się ją, jeśli zawiodą inne metody zdyscyplinowania niesfornego pracownika – upomnienie, nagana lub kara pieniężna. Jednak obecnie podejście pracodawców zmienia się – zamiast surowo karać uzależnionego od alkoholu pracownika, co prowadzi do utraty przez niego pracy i dalsze, być może tragiczne dla niego konsekwencje nałogu, pracodawca może spróbować pomóc mu w rozpoczęciu leczenia.

Jak pracodawca może pomóc uzależnionemu od alkoholu pracownikowi?

Jeśli uzależniony jest dobrym specjalistą i sprawdzał się dotychczas na swoim stanowisku, pracodawca z pewnością nie będzie chciał stracić dobrego fachowca i zaufanego pracownika. Wczesnym rozpoznaniem uzależnienia i pomocą w wyjściu z nałogu powinna oczywiście w pierwszej kolejności zająć się rodzina i bliskie osoby – jednak pracodawca zamiast go zwalniać i pogarszać jego sytuacje, może podjąć próbę udzielenia pomocy w leczeniu. Uzależnienia od alkoholu w pracy nie da się ukryć – pracownik pod wpływem alkoholu lub stale spożywający duże jego ilości nie będzie wykonywał swoich obowiązków dobrze, poza tym częsta absencja i niezgodne z normami zachowanie z pewnością mogą wzbudzić podejrzenia. Istnieją liczne programy wspierania pracowników, obejmujące pomoc w sytuacjach wpływających destrukcyjnie na ich kondycję psychiczną – również w przypadku uzależnień. Pracodawca podejrzewający, że jego pracownik jest alkoholikiem nie musi od razu surowo karać – powinien na początku spróbować nakłonić go do podjęcia terapii, uświadamiając, jakie dalsze konsekwencje mogą go czekać, jeśli nie zacznie się leczyć. Nagana i zwolnienie dyscyplinarne powinny być ostatecznością, jeśli pracownik znacząco narusza porządek pracy, przychodzi pod wpływem alkoholu i nie ma zamiaru rozpocząć terapii. W interesie pracodawcy jest jednak podjęcie próby pomocy – być może uda się nakłonić uzależnionego do leczenia, a jeśli okaże się ono skuteczne i pracownik wyjdzie z nałogu, firma odzyska dobrego i zaufanego profesjonalistę.

Kiedy pracodawca powinie zwolnić pracownika uzależnionego od alkoholu?

Podjęcie leczenia i determinacja w osiągnięciu sukcesu zależą wyłącznie od alkoholika. Ważne jest wsparcie bliskich osób, jednak ostateczna decyzja o terapii i niezłomność podczas jej trwania należą do osoby uzależnionej. Jeśli nałóg pracownika zaburza prawidłowe funkcjonowanie firmy, zagraża bezpieczeństwu i narusza dobre imię firmy a do tego uzależniony nie chce się leczyć – pracodawca nie ma wyjścia i musi zastosować wobec niego kary, włącznie ze zwolnieniem dyscyplinarnym. Należy pamiętać, że prywatne sprawy pracownika nie powinny mieć wpływu na jakość wykonywanych przez niego zadań a rolą pracodawcy jest zachowanie jak najwyższego standardu usług świadczonych przez firmę. Nie może więc pozwolić sobie na ciągłe tolerowanie wykroczeń zatrudnionej osoby, nawet jeśli jej problemy wynikają z choroby jaką jest alkoholizm. Jeden pracownik uzależniony od alkoholu może dezorganizować działanie całej firmy i utrudniać innym wykonywanie obowiązków, i chociaż reguły postępowania w takiej sytuacji nie są jasno określone przepisami – pracodawca musi postąpić zgodnie z wartościami firmy, jednocześnie zapewniając prawidłowe jej funkcjonowanie.

Uzależnienie od alkoholu to ciężka choroba, z której wyjście nie jest łatwe, wymaga siły i determinacji. Pomoc takiej osobie zawsze jest wskazana, zarówno w początkowej fazie, przez namawianie alkoholika na rozpoczęcie terapii jak i w trakcie jej trwania poprzez podtrzymywanie na duchu, dawanie wsparcia i upewnianie, że wyleczenie pozwoli mu powrócić do normalnego życia. Pracodawca również może się do tego przyczynić, deklarując pomoc i wsparcie. Jednak jeśli pijący pracownik nie zauważa problemu, zaniedbuje swoje obowiązki i nie podejmuje leczenia – wówczas pracodawca musi działać zdecydowanie, uświadamiając takiej osobie możliwe konsekwencje, a w razie konieczności stosując karę zwolnienia dyscyplinarnego.