Biorąc pod uwagę zwiększoną emigrację zarobkową obywateli Ukrainy, wzrasta zapotrzebowanie na tłumaczy specjalizujących się w języku ukraińskim. Warto więc rozważyć tę opcję, myśląc o zawodzie tłumacza przysięgłego.

Tłumaczenia przysięgłe – kiedy są konieczne

Tłumaczenia przysięgłe, właściwie zwane poświadczonymi lub uwierzytelnionym, wymagane są przy takich typach dokumentów, jak np.: dyplomy (np. uczelni wyższych, niezależnie od stopnia), certyfikaty (np. poświadczające ukończenie kursu lub znajomość języka), świadectwa (np. maturalne).

Uwierzytelnieniu podlegają także wszystkie pisma urzędowe, m.in. – kontrakty, akty urodzenia, oficjalne umowy (np. o pracę), akty notarialne (darowizny, umowy kupna-sprzedaży – także przy rejestracji samochodu lub innego pojazdu nabytego za granicą, testamenty), akty stanu cywilnego, dokumenty sądowe.

Oprócz powyższych, tłumaczenia poświadczonego mogą wymagać ubezpieczenia i banki.

Każde takie tłumaczenie wpisywane jest do rejestru, zwanego repertorium i musi być opatrzone pieczęcią i własnoręcznym podpisem tłumacza. Pieczęć zawiera dane tłumacza, język, w którym się specjalizuje oraz pozycję na liście tłumaczy przysięgłych.

Poświadczenia nie wymagają m.in. strony internetowe, listy, reklamy, artykuły gazetowe.

Emigracja zarobkowa osób z Ukrainy

Fakt zwiększonego napływu obywateli Ukrainy wiąże się nierozerwalnie ze wzrostem zapotrzebowania na usługi, jakie oferuje tłumacz przysięgły języka ukraińskiego. Dzieje się tak w głównej mierze, ponieważ chcąc podjąć legalną pracę w naszym kraju, osoby z Ukrainy potrzebują poświadczonych tłumaczeń dokumentów potwierdzających ich kwalifikacje – dyplomów, świadectw czy certyfikatów.

Według słów przedstawiciela Narodowego Banku Ukrainy, przekazanych Polskiej Agencji Prasowej, emigracja zarobkowa Ukraińców do Polski zwiększyła się w latach 2012 – 2017 z 15 do 40%. Przewiduje on także przynajmniej 2-3 letni dalszy wzrost. Są to dane szacunkowe, podobnie jak ocena Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z listopada 2017 roku, zakładająca migrację z Ukrainy rzędu ok. 200-300 tys. rocznie w kolejnych latach. Oczywiście nie wszyscy osiedlają się w Polsce na stałe – część stanowią robotnicy sezonowi.

Biorąc pod uwagę, że Ukraińcy w naszym kraju mogą liczyć na wynagrodzenie nawet około trzech razy wyższe, tendencja wzrostowa utrzyma się przynajmniej jeszcze przez kilka lat.

Zawód zaufania publicznego

Tłumacze przysięgli kierują się w swoim zawodzie Kodeksem Tłumacza Przysięgłego, przyjętym uchwałą Rady Naczelnej Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS z dnia 30 czerwca 2011 roku.

Przez wzgląd na charakter dokumentów, z którymi pracują (dostęp do prywatnych informacji), obejmuje ich tajemnica zawodowa. Powinni wykonywać swój zawód bezstronnie i z wielką starannością w określonej przepisami formie. To wszystko sprawia, że zalicza się tę profesję do grupy zawodów zaufania publicznego (20 kwietnia 2012 roku do Sejmu wpłynęła interpelacja dotycząca m.in. zakładania przez tłumaczy samorządów zawodowych – jednego z czynników wpływających na oficjalne uznanie za takowy).

Obowiązujące stawki

Zarobki tłumacza wpisanego na oficjalną listę tłumaczy przysięgłych prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości, w przypadku czynności wykonywanych na rzecz organów państwowych (na żądanie sądów, Policji, prokuratury lub administracji publicznej) reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005. Podstawową jednostką rozliczeniową jest tutaj strona przeliczeniowa – 25 wierszy po 45 znaków, czyli łącznie 1125 znaków ze spacjami. Za pełną stronę uznaje się każdą rozpoczętą, nawet jeśli widnieje na niej tylko kilka znaków. Interesujący nas w tym przypadku język ukraiński należy do grupy “innych języków europejskich i języka łacińskiego”, którą wyceniono na 24,77 zł za stronę w przypadku przekładu na polski oraz 35,38 zł dla tłumaczenia na język obcy. Rozporządzenie przewiduje także dodatkowe formy wynagrodzenia:

• za tłumaczenie ekspresowe (w dniu zlecenia) – zwiększenie stawki podstawowej o 50%
• teksty zawierające frazeologię, terminologię specjalistyczną, pisane ręcznie (z wyjątkiem pisma technicznego), trudnych do odczytania przez uszkodzenie lub zniszczenie części tekstu albo złą jakość – zwiększenie o 25% podstawowej stawki
• za sprawdzenie i poświadczenie tłumaczenia pisma sporządzonego przez inną osobę – 50% stawki podstawowej
• za sprawdzenie i poświadczenie odpisu sporządzonego przez inną osobę – 30% podstawowej stawki
• za tłumaczenie ustne – stawka podstawowa, zwiększona o 30% (lub nawet podwojona w trybie przyspieszonym) za każdą godzinę obecności tłumacza

Należy przy tym pamiętać, iż podane stawki nie dotyczą komercyjnej działalności tłumacza – zarobki z działalności prywatnej może on ustalać indywidualnie z klientem komercyjnym, zawsze jednak podstawową jednostką rozliczeniową pozostaje strona przeliczeniowa. Przykładowe cenniki komercyjne można znaleźć na stronach biur tłumaczeń.

Podsumowanie

Jeszcze do niedawna tłumacz języka ukraińskiego był raczej niszowym zawodem. Obecnie jednak, wraz ze wzmożonym napływem ludności ukraińskiej, a co za tym idzie – rosnącą liczbą zleceń, bez wątpienia zyska na popularności. Warto więc rozważyć tę ścieżkę kariery, planując swoją przyszłość. Należy jednak pamiętać, że wiąże się ona z licznymi wymaganiami i potrzebą ciągłego rozwoju.