Około 700 000 polskich gospodarstw domowych zaciągnęło kredyty hipoteczne w walutach obcych w latach po przystąpieniu Polski do UE w 2004 r. w Polsce stali się znani jako „Frankowicze”.
Nie byli sami – Węgrzy, Chorwaci i Austriacy zrobili to samo, przyciągani niskimi stopami procentowymi. Polska waluta była wówczas silna, ale zaczęła spadać wraz z nadejściem kryzysu finansowego i gwałtownym wzrostem franka szwajcarskiego. Największe uderzenie miało miejsce w 2015 r., Kiedy frank szwajcarski porzucił pułap walutowy względem euro.
Wielu Polaków zaciągnęło kredyty hipoteczne, gdy frank był wart mniej niż dwa złote. Do 2015 r. Frank wzrósł do pięciu złotych i od tego czasu spadł do czterech. Oznacza to, że wielu Polaków, nawet teraz, jest obciążonych podwójnym długiem pierwotnym.
W szczytowym momencie połowa polskich kredytów hipotecznych była we frankach szwajcarskich, a udział ten wynosi obecnie 23%.
Dlaczego interweniował Trybunał Europejski?
Jedni z Frankowiczów zakwestionowali warunki swojej pożyczki w sądzie w Warszawie, argumentując, że warunki, w których pożyczka była powiązana z frankiem szwajcarskim, były nieważne, ponieważ bank był w stanie samodzielnie ustalić kurs wymiany.
Para ta znalazła się wśród 16 700 roszczeń zgłoszonych przez Polaków, którzy starają się o konwersję pożyczek na złote – a taka Pomoc Frankowiczom jest udzielana z udziałem doświadczonych prawników.
Sprawa trafiła do Luksemburgu, który orzekł, że prawo UE „nie wyklucza unieważnienia tych umów”. Pozwoliło im to poprosić polskie sądy o konwersję ich pożyczek, torując drogę do być może tysięcy innych roszczeń. Po wyroku, że konsumenci nie powinni bać się rzucać wyzwania bankom. Frankowicze, którzy jako pierwsi podjęli się walki wyznali, że mają nadzieję, że ich historia będzie przykładem dla innych i mówi „nie bój się, walcz o swoje”.
Inni frankowicze również potwierdzili, że mają nadzieję, że dzięki temu wyrokowi ich sprawa stanie się teraz tylko formalnością.
Co to będzie oznaczać dla banków?
Chociaż analitycy sugerowali, że orzeczenie nie było jednoznaczne, może mieć duży wpływ na cały sektor bankowy w Polsce i całą polską gospodarkę.
Przeliczenie wszystkich hipotek we frankach szwajcarskich na złote mogłoby kosztować banki od 20 do 60 mld złotych (12 mld GBP; 14 mld EUR; 15 mld USD). Jest to równowartość 1,5 do 5 razy więcej niż zysk netto sektora bankowego w ubiegłym roku.
Akcje największego banku w Polsce, Banku Polskiego, spadły o 2%, ale polski organ nadzorczy KNF powiedział, że banki mają silną bazę kapitałową i mogą pochłonąć potencjalne straty. Właściciele domów nadal będą musieli rozpatrywać sprawy przez polskie sądy, a wszelkie koszty konwersji na złote mogą być rozłożone na lata.
Istotne jest to, że wszyscy Frankowicze którzy faktycznie chcą mieć pełną szansę na sukces w tej potyczce – powinni skorzystać z profesjonalnego wsparcia prawników znających się na tym jakże mocno zawiłym temacie. To daje im szanse na wygraną.
